حکمت متعالیه و انقلاب اسلامی ایران

Authors

شریف لک زایی

abstract

چکیده مقالۀ حاضر به بررسی ظرفیت های عملی حکمت متعالیه در مقایسه با انقلاب اسلامی ایران می‎پردازد. پرسش این است که پشتوانۀ فلسفی و خردورزانۀ انقلاب اسلامی ایران چیست؟ آیا می‎توان گفت انقلابی چنین بزرگ، فاقد پشتوانۀ فلسفی و خردورزانه است؟ نگارنده با بررسی دیدگاه موافقان و منتقدان، بر ظرفیت حرکت‎آفرین حکمت متعالیه در انقلاب اسلامی تأکید کرده و بر این نظر است که این حکمت هم در پیدایش انقلاب اسلامی تأثیراتی داشته است و هم در استمرار و تداوم آن نقش مؤثری ایفا کرده و خواهد کرد. این موضوع به‎ویژه در تأسیس دانش‎های موردنیاز، به پشتوانۀ علمی و عملی چنین دستگاه فلسفی‎ای امکان‎پذیر خواهدشد. در واقع، فلسفۀ متعالیه به سبب نوع نگاه به انسان و قائل‎شدن به حرکت جوهری، پشتوانۀ حرکت‎های انقلابی را فراهم‎می‎کند. اگرچه منتقدان نیز به دلیل حضور امام خمینی در نقش رهبری انقلاب بر تأثیر حکمت متعالیه بر انقلاب اسلامی تأکید می‎‎کنند، این تأثیر را تأثیر تام و تمامی نمی دانند. به نظر، اوج اسفار اربعه که سفر چهارم است، انقلاب اسلامی و تأسیس نظام جمهوری اسلامی توسط امام خمینی است. حکمت متعالیه تأثیر بسیاری در پیدایش، استمرار و تداوم انقلاب اسلامی داشته است. افزون بر اینکه به این وسیله می‎توان ارزش‎های انقلاب اسلامی را احیا کرد و با تحلیل انقلاب اسلامی ایران با بهره‎گیری از عناصر حکمت متعالیه جان تازه‎ای به مباحث تحلیلی انقلاب اسلامی ایران ببخشیم.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل انقلاب اسلامی ایران در چهارچوب حکمت متعالیه

:: امام خمینی حکیمی صدرایی است که بیش از بیست سال به تدریس حکمت متعالیه اشتغال داشته و توانسته بزرگ‏ترین انقلاب جهان را رقم بزند. در این نوشته نشان داده شده که امام خمینی حرکت جوهری و ارادی را که فقط در حکمت متعالیه مطرح شده، می‏پذیرد و انسان‏شناسی خودش را بر آن استوار می‏کند. بازتاب این انسان‏شناسی متعالی در ذکر انواع سیاست‏ها به الهی و غیر الهی یعنی شیطانی و حیوانی و نیز تحلیل مس...

full text

پیش زمینه های مردم سالاری دینی و رابطه حکمت متعالیه و انقلاب اسلامی

یکی از مهمترین پیش زمینههای مردم سالاری دینی، وجود نگاه جامع برگرفته از دانشهاای موجاود باه ویااه بااتأکید بر فلسفه اسلامی است. پرسش این است که آیا حکمت متعالیه به عنوان مکتب فلسفی رایج مای تواناد نناینپیش زمینهای را برای مردم سالاری دینی تأمین نماید؟ مدعا این است که با توجه باه قارانن ، شاواهد ، مساتندا ودلایل موجود میتوان گفت که ننین امکانی در حکمت متعالیه نهفته است و از این رو گفته مای شاود ...

full text

نظریه فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی بر مبنای حکمت متعالیه (نظریه حکمت متعالیه تعلیم و تربیت)؛ مفهوم‌شناسی و روش‌شناسی

هدف از مقاله پیش رو پاسخ‏گویی به دو پرسش بنیادین درباره نظریه فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی بر مبنای حکمت متعالیه است. پرسش نخست جنبه مفهوم‌شناختی و پرسش دوم جنبه روش‌شناختی دارد. پیش از تبیین مفهوم‌شناختی این دانش فلسفی اسلامی، نُه گام مقدماتی به ترتیب بیان شده است؛ از سوی دیگر به لحاظ نوشتن عنصر روش در تعریف دانش نام برده، دو روش عمده تحقیقاتی این دانش، یعنی «روش استطباقی» و «روش استنتاجی» همراه ...

full text

حکمت متعالیه و تدوین فلسفه سیاسی اسلامی

فلسفه سیاسی به عنوان دانشی مشتمل بر سه ضلع اصلی (تحلیلی، توصیفی و تجویزی) مجال آن را دارد که در چارچوب مبانی و ارزش ها و انسان شناسی اسلامی تدوین یابد و مقوله ای به نام «فلسفه سیاسی اسلامی» امکان ظهور دارد. حکمت متعالیه که مرحله تکامل یافته سنت فلسفة اسلامی است و از زمان صدر المتألهین شیرازی تا زمان حاضر، امتداد دارد، به طور منقح، مشتمل بر عناصر محتوایی یک فلسفه سیاسی جامع نیست؛ هر چند می تواند...

full text

مبانی حکمت متعالیه برای اداره امور انسان در تراز انقلاب اسلامی و تأملاتی آسیب‌شناسانه در توسعه غیر متألهانه

سؤال اصلی در این نوشتار آن است که با توجه به مرکب بودن ساختار وجودی انسان از روح و بدن آیا سیاست و حکمت عملی متکفل امور او می‌تواند تک ساحتی و تک بعدی باشد؟ با توجه به این پرسش بنیادی و سؤال اصلی در مقاله پیش روی که اجمالاً پاسخ منفی را در پی دارد پیش فرض این پژوهش نیز بر این اساس استوار می‌باشد که انسان‌شناسی انقلاب اسلامی، سیاست و حکمت عملی غیر سکولار را برای اداره انسان ضروری می‌سازد و سنخ سک...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
جستارهای سیاسی معاصر

Publisher: پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی

ISSN 2383-1294

volume 4

issue 8 2013

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023